Marka Nedir? Neden Önemli?
Marka, hayatımızın içinde var olan bir kavram. Her anımızda, sağımızda solumuzda markalara denk geliyoruz. Gözümüzde iyi markalar, kötü markalar var. Tercihlerimizi markalara göre şekillendiriyoruz. Satın almamızda bu kadar etkili olan marka kavramı nedir peki?
Türk Dil Kurumundan, Türk Patent Enstitüsüne, Kotler’den, Al Ries’e, Temel Aksoy’dan Güven Borça’ya, birçok Türk veya yabancı akademisyen ve marka danışmanı markaya değişik tanımlamalar getiriyor. Her birinin marka tanımına burada yer verip analiz yaparak bir sonuca ulaşmaktansa size söz verdiğim gibi bütün bu bilgilerin ışığında kendi kısa tanımımı yazmak istiyorum.
Marka kullanımı 19. yüzyıl ortalarında büyük hayvan sürülerinin sahiplerince hayvanların diğer sürülerle karışmasını önlemek amacıyla damgalanması ile oldu. Kısaca “Marka”, bir ürün veya hizmetin “ayırt edici özellikleri” dir diye yorumlayabiliriz.
Marka yani “Ayırt Edici Özellikler” ne İçerir?
Ürün veya hizmet diğerlerinden ayrılabilmek için “göze çarpmalı, akılda kalmalı”.
Markanın göze çarpan veya ayırt edici özelliklerini de somut ve soyut olarak toparlayabiliriz.
Markanın somut özellikleri, ürünün kendisi, fiyat, isim, motto/slogan, amblem/logo/sembol, font, jenerik/ses, renk, şekil ve ambalaj içerir.
Soyut özellikleri ise tüketicinin marka ile olan ilişkisi yani beğeni, bilinirlik, güvenilirlik, kurum kültürü, itibar, vaat, sürdürülebilirlik, marka ile yaşanan deneyim olarak düşünebiliriz.
Bir marka yöneticisi bunların tamamını gözetmelidir.
Marka Neden Önemli? Şirkete ve Ürüne Ne Katar?
Tüketicilerin ürünleri somut ve soyut olarak nasıl algıladıkları en az ürünün kendisi kadar önemli. “Marka olmak” bir ürünün “ticari değerini” artırır. Marka olduğunda:
-Aynı ürünü daha yüksek fiyata satarsın
-Benzer fiyata daha fazla müşteri kazanırsın
-Müşteriyi elde tutman kolaylaşır
Markasız ürünler markalarla sadece fiyat düzleminde rekabet edebilir. Daha düşük fiyat konumlandırması yapmak durumundadırlar. Biraz klasik olacak ama aynı tshirt’ün logolu ve logosuzu arasındaki fiyat farkını hepimiz biliyoruz. Şunu unutmamak gerekir ki markalaşmış, daha doğrusu markasının iletişimini kurallara göre yapmış olan şirketler her zaman için fiyat politikalarını kendi lehlerine düzenleyebilirler. Bu da girişimler dahil tüm şirketlerin aslında var olma yani daha çok kar etmelerinin yöntemlerinden biridir.
Somut ve soyut özellikleri markamıza nasıl kazandıracağımızın yollarını bu kılavuzda bulabilirsiniz.