Reklam yaparken dikkat edilecek 10 konu
Bir girişimci olarak reklam yaparken dikkat edilecek 10 konuyu senin için derledim. Reklamlar, ürün satıcılarının müşteri veya potansiyel müşterileri ile iletişim kurma şeklidir. Günümüzde bilgi ve mesaj bombardımanı içindeki insanlar artık çoğu reklamın farkında dahi değiller. Bir gün içerisinde televizyonlarda, gazetelerde, dergilerde, sokakta, hemen hemen her yerde yüzlerce reklama maruz kalan insanlar doğal olarak kendilerini reklamdan sakınmaya çalışıyor. Yanlış reklam stratejileri ve sıradanlık da insanların bu davranışını körüklüyor. Hedef kitlenin zihninde yer eden veya satın alma isteği uyandıran reklamlar ise tam manasıyla doğru reklam kriterlerini sağlayanlar. Reklamının birçok reklamın arasında hedef kitlenin dikkatini çekmeden ve satın alma isteği uyandırmadan kaybolup gitmesini istemiyorsan bazı konulara dikkat etmek gerekir.
Reklam ajansı ile çalış
Girişimin belli bir büyüklüğe geldiyse, yapmış olduğun ufak bütçeli internet reklamları artık istediğin etkiyi ve büyümeyi sağlayamıyor ve seni tercih edilen bir marka yapmıyorsa reklam ajansı ile çalışmanın zamanı gelmiştir. Bir girişim olarak markalaşma serüvenine internet reklamlarından başlamanı bunun için de dijital bir ajans ile çalışmanı öneririm.
Reklamın hedef kitlenle uyumlu olsun
Burada önemle üzerinde durulması gereken konu, reklamın hedef kitlenin duygu, düşünce ve sorunları ile uyumlu bir şekilde oluşturulmasıdır. Hedef kitlenin duygu, düşünce ve davranışlarını çözümleyen moda tabirle iç görüsünü anlayıp bunu yakalayan reklamlar başarılı olur. Aksi takdirde reklam akılda kalır ama harekete geçirerek satışları artırmaz. Hedef kitlenin iyi tanınması reklamının başarısı için kritik faktördür.
Örneğin Dove hedef kitlesi olan kadınların düşünce ve davranışlarını izlediğinde kadınların kusursuz mankenlerin kullanıldığı ürün reklamlarını doğal bulmadığı ve kendini özdeşleştirmediğini anladığından reklamlarında vücut ve yüz olarak sıradan kadınlar kullanmaya karar veriyor. Bu karar, marka kimliği olarak doğallığı benimsemiş Dove’un algısını pekiştiriyor, gerçekçi ve samimi bulunduğu için de satışları artıyor.
Farklılığını Vurgulayan Mesaj Ver
Bir girişim olarak sunmuş olduğun ürün ve hizmetlerin ile farklılaşmış, hedef kitlenin önemli bir ihtiyacına cevap vermişsen “farkını” ortaya çıkarmışsın demektir. Şimdi ise bu farkı mesajlaştırma zamanı. Reklam ajansından gerek metin gerekse görsel olarak ayrışan, dikkat çeken reklamlar talep etmelisin. Hedef kitlene sahip olduğun farklılığının görsel ve metin olarak akılda kalıcı bir şekilde verildiğinden emin olmalısın. Reklamın fazla mesajdan arındırılmış bir şekilde direkt farklılığına odaklanmalıdır.
Tek mesaj ver
Reklamında birden çok mesaj verirsen müşterinin aklında kalma olasılığın zayıflar. Burada hedef kitlen tarafından en çok önemsenen özelliğini tek mesaj olarak vermen önemlidir. “Kısıtlı bütçe ile reklam yapıyorum reklamımda bütün farklılık veya özelliklerimi söyleyeyim. Bir özellik ikna etmezse diğer özellik ikna eder” yaklaşımı mantıksal olarak doğru olsa bile bu markaların nörolojik araştırmalarda akılda kalmadığı kanıtlanmıştır.
Birden çok mesajın olduğu durumlarda online reklamlarda müşterinin tepkisini ölçümlemek mümkün. Her bir mesajın için ayrı bir reklam hazırlatıp hangi reklamının daha çok tıklandığını veya daha çok satın aldırdığını takip edebilir, o mesajı seçip ilerleyebilirsin.
Farkın yoksa reklamınla fark yarat
Bazı ürün ve hizmet kategorilerinde farklılaşmanın çok zor veya mümkün olmadığı durumlar vardır. Farkın müşteriler tarafından anlaşılmadığı veya değer verilmediği durumlar da olabilir. Farkın olmadığı, olan farkın satın alma kararını etkilemediği, etkileyici bir ürün özelliği veya hizmet farkı yaratılamadığı durumlarda reklam yaratıcılığının önemi ortaya çıkar.
Başarılı bir reklam, dikkat çekici, özgün, anlaşılır, harekete geçiren, tüketici iç görüsünü yakalamış bir fikre odaklanmalıdır. Bunun için de öncelikle rakiplerinin reklamlarını analiz etmeli hangi mesajları nasıl verdiğine bakmalısın. Bu analizi kendin yapmak yerine çalıştığın reklam ajansından isteyebilirsin. Reklam ajansı rakiplerden farklı bir söylem, dizayn, mecra kullanımı ve duygulara hitap eden bir reklamla hedef kitlenin dikkatini çekmeye çalışmalıdır.
Örneğin N11 rakiplerinden çok farklı bir logo ve reklam ile pazara girdi. Gittigidiyor ve Hepsiburada gibi rakiplerinin ait olduğu kategoriyi hatırlatan isimleri vardı ve pazara hem pazar payı hem de marka bilinirliği olarak hakimdiler. Aynı pazara girmek isteyen N11 ise tamamen farklı bir isim, amblem, görsellik ve reklamdan yola çıktı. Hepsiburada ve Gittigidiyor amblem kullanmıyordu. N11 uğur böceği görselini amblem olarak seçti ve reklamlarında yoğun bir şekilde kullandı. Güçlü rakiplerin olduğu pazara akılda kalıcı reklamları sayesinde girebildi.
Reklamın Duygulara Seslensin
Ürün veya hizmetin farklılaşamadığı durumlarda reklamının duygulara seslenmesi oldukça etkilidir. Ayrıca müşteriler ürünü sadece tüketim maddesi olarak görmezler. Markayla duygusal bağ da kurarlar. Reklamın sevgi, tutku, mizah, korku, heyecan gibi duygusal çekicilikler yaratması, doğal, sempatik bir dil kullanması müşterinin kalbine dokunarak markanın akılda kalmasını sağlar. “Migros size iyi gelecek”, “Koçtaş’a gidiyorum evimi çok seviyorum”, “Coca Cola tadını çıkar” ürün farklılaşmasının zor olduğu sektörlerde hedef kitlenin duygularına seslenen başarılı örnekler.
Reklamın yayınlanacağı mecralar ile uyumlu olsun
Bir reklam çıktığı medyadaki ortama uyumlu olarak tasarlanmalıdır. Ajansın reklamı yaratırken yayınlanacak kanalların özelliklerine göre reklam mesajını uzatabilir, kısaltabilir veya tamamen farklı bir tasarım yapabilir. Örneğin Instagram’da çıkacak bir reklam ile Tiktok’ta çıkacak bir reklam aynı olmamalı mecranın ruhuna göre tekrar şekillendirilmelidir.
Ayrıca reklamın mobil cihazlara da uyumlu olmalıdır. Üzerinde birçok metin ve karışık görsel olan reklam küçük ekranda dikkat çekmeyip bütçenin boşa gitmesine neden olabilir. Dijital ajans reklamını mecraya göre tasarlamakla kalmayıp yayınlanacak mecrada nasıl görüneceğini de göstermelidir.
Reklamın Sonuç Odaklı olsun
Reklamın nihai amacı dikkat çekmek, ilgi uyandırmak ve bu ilgiyi satın alma işlevine dönüştürmektir. Reklamın satın alma isteği yaratması birinci önceliktir. Reklam satın alma isteği yaratmış olsa da satın almak için temasa geçilecek iletişim adresleri doğru bir şekilde yer almıyorsa, aradığında ulaşılamayan veya çok beklenen telefonlar varsa, tıklandığında reklamı yapılan ürün veya hizmetle ilgili bilgi olmayan veya eksik bilgi olan web siteleri, iletişim link’lerine tıklandığında geç açılan, açılmayan, açıldığında çalışmayan, eksik veya yanlış bilgi veren sayfalar varsa reklamın ne kadar yaratıcı, ilginç ve akılda kalıcı olursa olsun satın alma yaptırmaz. Reklam vermeden önce reklamının bağlanacağı ilgili internet sayfası, chat, telefon gibi unsurların eksiksiz işleyip işlemediğinden emin olman gerekir. Bu unsurların eksiksiz olması reklamın satın alma arzusu yaratması ile aynı öneme sahiptir. Biri olmadan diğeri olmayacağı için birbiri ile direkt bağlantılıdır.
Reklam vermeden önce harcayacağın bütçe ile ne kadarlık bir gelir elde etmeyi hedeflediğini düşünmeli, reklam sonrası hedefe ulaşıp ulaşmadığını ölçümlemelisin.
Reklamın markana değer katsın
Reklam tüketicilerin algılamalarını değiştirerek ürüne değer katar. Rakip markalara göre daha trendy, daha sıcak, daha yakın vb görünmesine neden olur. Bir el blenderının tek başına fotoğrafı veya videosu yerine bir model tarafından kullanılırken çekilmiş fotoları her zaman çok daha fazla satın alma isteği doğurur. Bu kriterleri göz önünde bulundurmana rağmen seçim yapmakta zorlanabilirsin. Eğer ürününün hedef kitlesi olabileceğini düşündüğün dost ve arkadaşların varsa beğendiğin birkaç mesajı onlarla da paylaşıp görüşlerini alabilirsin. Bazen senin veya reklam ajansının çok beğendiği bir mesajın hedef kitle tarafından doğru algılanmadığını görebilirsin. Bu durumda mesajı tekrar gözden geçirmekte yarar var. Buradaki hassas konu dost ve arkadaşlarının gerçekten ürün veya hizmetinin kullanıcıları yani hedef kitlen olmalarıdır. Aksi takdirde yanlış yönlendirilebilirsin. Örneğin 5-10 yaş aralığındaki kız çocukları için doğal materyalden kıyafet üreten bir girişimin varsa ve reklamın hakkında dost ve arkadaşlarından görüş alacaksan, bu arkadaşlarının 5-10 yaş aralığında kız çocuğu olan kadın arkadaşlarından olması gerekir. Kararsız kaldığın durumlarda ise reklam ajansının fikrini uygulaman doğru olandır.
Reklamın markanın mesajına sadık olsun
Marka mesajını verirken dikkat etmen gereken konular arasında seçmiş olduğun mesajın sürekliliğini sağlamak da yer alıyor. Sen aynı reklam mesajından sıkılsan da hedef kitlen bu kadar reklam bombardımanı arasında reklam mesajlarından sakınmaya çalışıyor, birçok reklamı görmezden, duymazdan geliyor. Bu ortamda hedef müşterilerinin marka mesajını algılaması için uzun zamana ihtiyacı var. Unutma ki kendi mesajından kendin sıkılırsın çünkü sen sürekli onu düşünüyorsun ama hedef kitlen mesajları almamaya çalışıyor, gözünü kapatıyor, kulağını tıkıyor. Yılmadan, sıkılmadan en az 2-3 yıl süreyle seçtiğin marka mesajına sadık kalarak iletişim yapmanı öneririm. Fiyat, kampanya, bayram kutlaması gibi her bir reklamında aynı marka mesajını usanmadan vermelisin.
Örneğin Migros son birkaç senedir fiyat duyurusundan, özel gün kutlamalarına kadar her türlü reklamında “Migros sana iyi gelecek” marka mesajını vermektedir. Solo “hem yumuşak hem hesaplı”, Burger King “Ateş seni cağırıyoo”, Dankek “Kek Dünyasında Tek”, L’oreal “Çünkü siz buna değersiniz” gibi markalar yıllardır aynı mesajı vererek aklımızda kalan güçlü örnekler.